काठमाडौं । संस्थागत शुसासन विग्रीदै गएपछि बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाहरुको केन्द्रीय छाता संघ नेपाल बचत तथा ऋण केन्द्रीय सहकारी संघ (नेफ्स्कून) लाई सदस्य संस्थाहरुले विश्वास गर्न छाडेका छन् । एकातर्फ संघभित्र बढ्दै गएको वेथिती र अर्कोतर्फ नेपाल राष्ट्र बैंक तथा राष्ट्रिय सहकारी नियमन प्राधिकरणको मापदण्डको प्रभावले गर्दा नेफ्स्कूनबाट निक्षेप बाहिरिने क्रम बढेको छ ।
नेफ्स्कूनले प्रकाशित गरेको मासिक विवरण अनुसार गत आर्थिक वर्षको असारको तुलनामा चालु आवको जेठसम्ममा संघको बचत ४ अर्ब २१ करोड रुपैयाँ घटिसकेको छ । गत असारमा संघसँग २५ अर्ब १७ करोड रुपैयाँ निक्षेप रहेकोमा जेठमा आईपुग्दा करिव १७ प्रतिशतले घटेर २० अर्ब ९६ करोड रुपैयाँमा झरेको छ ।
पछिल्लो समय संघभित्र अनियमितता बढ्दै गएको समाचारहरु बाहिरिन थालेपछि संघको निक्षेपमा प्रभाव परेको हो । यसलाई सदस्य संस्थाहरुले गर्ने विश्वास घट्दै गएको संकेतका रुपमा बुझ्नुपर्ने एक सहकारीकर्मीले बताए ।
नेफ्स्कूनले जथाभावी रुपमा विना धितो ठूलो कर्जा लगानी गरेको तर असुली गर्न नसक्दा खराब कर्जा बढीरहेको छ । तर, संघले पर्याप्त कर्जा जोखिम व्यवस्था वापत रकम नछुट्याएको जोखिममा रहेको लेखा परिक्षण प्रतिवेदनमै उल्लेख छ ।
खराब कर्जाबापत प्रोभिजनिङ गर्नुपर्ने भन्दा ३ अर्ब ६५ करोड ७१ लाख रुपैयाँ कम प्रोभिजनिङ गरी नक्कली नाफा देखाएको उसको आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को लेखा परीक्षण प्रतिवेदनमै उल्लेख छ । प्रोभिजनिङ गर्नुपर्ने रकम नाफाबाट घटाउनुपर्नेमा त्यो नगरेपछि लेखा परीक्षकले विपरीत राय (एडभर्स अपिनियन) दिएको छ ।
प्रोभिजन नगरी नक्कली नाफा देखाएर २ दशमलव ९४ प्रतिशत नाफा बाड्ने निर्णय साधारणसभाबाट गरेको नेफ्स्कूनलाई सहकारी विभागले वितरण नगर्न निर्देशन दिएको थियो ।
यसअघि अघिल्लो आवमा पनि संघले करिब ५ अर्ब कम प्राभिजन गरेको भन्दै लेखापरिक्षकले एडभर्स अपिनियन दिएको थियो । सहकारी विभागले त्यसमा सुधार गर्न निर्देशन दिएकोमा संघले अटेर गर्दै आएको छ ।
यसैगरी संघमा काभ्रेको बनेपामा जग्गा खरिद, मिनभवनमा घर निर्माण, मिरा इआरपी सफ्टवेयरमा लगानीलगायतमा विषयमा अनियमितता भएको आरोप लाग्दै आएको छ ।
यसैगरी पछिल्लो समय नेपाल राष्ट्र बैंक र राष्ट्रिय सहकारी नियमन प्राधिकरणले जारी गरेको मापदण्डले बचत तथा ऋण सहकारी संघहरुले वित्तीय कारोबार गर्न नपाउने, संस्थाहरुले संघमा शेयर लगानी गर्न नपाउने र संघमा राखेको रकम तरलतामा गणना नहुने जस्ता प्रावधानले पनि बचत फिर्ता हुने क्रम बढेको छ ।
मापदण्ड जारी भएपछि पछिल्लो एक महिनामै नेफ्स्कूनबाट एक अर्ब १५ करोड रुपैयाँ निक्षेप बाहिरिएको छ । बैशाखमा २२ अर्ब ११ करोड रुपैयाँ निक्षेप रहेकोमा जेठमा घटेर २० अर्ब ९६ करोडमा झरेको छ ।
ऋण पनि घट्दो
निक्षेपसँगै नेफ्स्कूनको कर्जा प्रवाह पनि घट्दो क्रममा देखिएको छ । खराब कर्जा बढ्दै गएपछि संघले असुलीलाई तिव्रता दिएको छ । तर, उच्च ब्याजदरका कारण नयाँ कर्जा प्रवाह हुन सकेको छैन ।
गत असारको तुलनामा जेठसम्ममा ऋण लगानी पनि एक अर्ब ९९ करोड रुपैयाँ घटेको छ । संघले ऋण असुली हुन नसकेपछि धितो सकार गरी करिब २ अर्ब रुपैयाँ असुली गरेको देखाएपनि गैरबैंकिङ सम्पति थुप्रिएको छ । तर, लिलामीबाट सम्पति बिक्री गर्न सकेको छैन ।
असारमा १० अर्ब ३२ करोड रुपैयाँ लगानीमा रहेकोमा जेठसम्ममा घटेर ८ अर्ब ३३ करोड रुपैयाँमा भरेको संघले प्रकाशित गरेको वित्तीय विवरणमा उल्लेख छ ।
नेफ्स्कुन सम्बन्धीत थप समाचारहरु
नेफ्स्कूनसहित सहकारी संघहरुको अबौंको अन्तरलगानी व्यवसाय संकटमा, जिम्मेवार को ?
प्राधिकरणको मापदण्ड विपरित कारोबार गर्न संस्थाहरुलाई उस्काउदै नेफ्स्कून
अनियमितता ढाकछोप गर्न नेफ्स्कूनलगायतका संघहरुद्धारा आन्दोलनको धम्की
नेफ्स्कूनमा ‘आफैं धामी, आफैं बोक्सी’ प्रवृत्ती : आफैले दिएको कर्जा छानविन गर्न संचालकहरुको समिति
संचालकको हस्तक्षेप बढेपछि धमाधम बाहिरिदै नेफ्स्कूनका कर्मचारी
कर्णाली विकास बैंकमा नेफ्स्कून र सहकारी बैंकको करिव आधा अर्ब निक्षेप जोखिममा
लेखकको बारेमा
प्रतिक्रिया